Równowaga musi być, czyli książki maja

Comiesięczny post dla moli książkowych, zapraszam! Jak zwykle podzielę się z Wami refleksjami na temat moich lektur z ostatnich tygodni. Mam nadzieję, że chętnie poczytacie o książkach, które towarzyszyły mi w maju.

Nie będzie przekłamaniem, jeśli napiszę, że maj generalnie należał do Joanny Bator. Z czterech przeczytanych przeze mnie w ostatnim miesiącu książek, aż trzy są jej autorstwa. Po zachwycie, w jaki w kwietniu wprawiła mnie lektura "Ciemno, prawie noc" ---> KLIK, po prostu nie mogłam odmówić sobie przyjemności obcowania z kolejnymi pozycjami spod pióra tej pisarki. W pierwszej kolejności sięgnęłam po niesamowitą "Piaskową Górę" i jej kontynuację, "Chmurdalię".

"Piaskowa Góra"

Początek lat 70. poprzedniego wieku. Jadzia Maślak przyjeżdża do Wałbrzycha z wioski pod Skierniewicami i prosto z oblodzonych schodów dworca wpada w ramiona nadgórnika Stefana Chmury, syna przesiedleńców ze Wschodu. Od tej chwili jej życie toczy się na tle wałbrzyskiego krajobrazu. Dziewczyna idzie ze Stefanem do ołtarza ubrana w suknię z poniemieckiej firany. Wprowadza się do bloku na Piaskowej Górze, gdzie zawsze wieje wiatr. W końcu rodzi bliźniaczki: jedną martwą, drugą żywą, Dominikę ? niepodobną do nikogo z rodziny. Historie opowiadane przez Bator zaczynają się i kończą w różnych czasach i miejscach, lecz wszystkie zbiegają się na Babelu, jak miejscowi nazywają największy dom na Piaskowej Górze. Babcie Halina i Zofia, matka Jadzia i córka Dominika, cztery kobiety, a między nimi kolejni mężczyźni. Grzeszne romanse, nieoczywiste pokrewieństwa i pęknięte tożsamości. Historia kilkudziesięciu lat. Powieść Bator imponuje celnością obserwacji i epickim rozmachem. Widok na Polskę z Piaskowej Góry to spojrzenie w samo sedno tego, kim jesteśmy.

"Chmurdalia"

Chmurdalia, nowa powieść Joanny Bator, to kontynuacja znakomitej Piaskowej Góry, jednej z najciekawszych książek polskich ostatnich lat.

Po nieudanej ucieczce z Wałbrzycha, zakończonej wypadkiem samochodowym, dziewiętnastoletnia Dominika Chmura budzi się w monachijskim szpitalu. Miesiące rehabilitacji przywracają jej zdrowie, ale nie spokój ducha. Zamiast wrócić do bloku na Piaskowej Górze, rusza w podróż, co kilka miesięcy zmieniając pracę i miejsce zamieszkania - Niemcy, Francja, Stany Zjednoczone, Anglia. Coraz bardziej oddala się od domu i przybliża do Chmurdalii, krainy, w której spełnia się marzenie o idealnej wspólnocie. Losy Dominiki przeplatają się w powieści z losami całej galerii postaci, głównie kobiecych, jak choćby czarnoskóra Sara Jackson, potomkini tzw. Hotentockiej Wenus, pokazywanej w gabinetach osobliwości w XIX wieku w Londynie i Paryżu. Bogactwo wątków Chmurdalii jest imponujące, jednak historie bohaterów łączą się ze sobą za sprawą przedmiotu przechodzącego z rąk do rąk - autentycznego nocnika Napoleona. Bator łączy żywioł opowieści z wyrazistym poglądem na sprawy, wobec których nikt nie pozostaje obojętny. Relacje erotyczne, macierzyńskie i siostrzane przyjmują w "Chmurdalii" nową postać.

Mistrzostwo! Historia pozornie zwykła, ale wielowątkowa, wielowarstwowa, bogata, a dzięki oryginalnemu stylowi i pięknemu językowi podana w tak smaczny sposób,  że od lektury nie można się oderwać. Niby realizm, a jednak ozdobiony magią, dzięki której przypadki okazują się nieprzypadkowe, a wątki cudownie się zazębiają. Kawał dobrej literatury wysokich lotów! Zwłaszcza pierwsza część, "Piaskowa Góra" zrobiła na mnie wrażenie, autorka zdołała zbudować w niej niepowtarzalny klimat, taki swojski, bliski, budzący emocje. "Chmurdalia", jakby tytuł zobowiązywał, nie dała mi już właśnie tego trudnego do opisania poczucia bliskości. Narracja jest płynna, ale dryfująca, trzymająca czytelnika nieco na dystans. Gorąco polecam Wam obie te pozycje, to najlepsze książki, z jakimi w ostatnim czasie miałam do czynienia.

"Rekin z parku Yoyogi" to z kolei książka wyłącznie dla pasjonatów. Na pewno nie nazwałabym jej pozycją obowiązkową, to raczej propozycja dla koneserów, osób głęboko zainteresowanych Japonią i japońską kulturą.

Joanna Bator wraca w swoim pisarstwie do Japonii, której poświęciła swój debiutancki zbiór esejów "Japoński wachlarz". Choć jest teraz znacznie bogatsza w doświadczenia i wiedzę o kraju oraz jego mieszkańcach, nie utraciła wrażliwości na głęboką odmienność kulturową. Autorka zabiera czytelnika do miejsc, o jakich nie można przeczytać w folderach biur podróży i przewodnikach turystycznych. Wraz z nią wkraczamy do lasu samobójców w Aokigaharze, wyprawiamy się do opuszczonego miasteczka Nichitsu, będącego ulubionym celem eksploratorów ruin i wdzieramy się do Akihabary, twierdzy otaku, zamkniętych w sobie fanów japońskiej popkultury. Również parki, kaplice, herbaciarnie, małe bary w peryferyjnych dzielnicach i wielkie sklepy w ekskluzywnej Shibuyi stają się fascynującym tematem antropologicznych i filozoficznych dociekań. Prawdziwym tematem Rekina z parku Yoyogi zawsze są jednak ludzie - mieszkańcy Japonii z ich umiejętnością kontemplacji świata, wyjątkowo chłonną i twórczą kulturą oraz siłą, która pozwala im się podnieść nawet po tak dramatycznych wydarzeniach, jak trzęsienie ziemi u wybrzeży Honsiu w marcu 2011 roku.

Przed laty czytałam "Japoński wachlarz", w którym Joanna Bator opowiadała o swoim zderzeniu z kulturą japońską, o pierwszym kontakcie z jej rozmaitymi przejawami. I było to dla mnie interesujące, bo odbierałam jej opowieści jak ciekawostki. "Rekin" okazał się dla mnie natomiast za trudny. To zbiór esejów pisanych z pozycji znawcy tematu, który nie interesuje mnie aż tak, żeby mnie porwać. W rezultacie książka nieco mnie nudziła, ale wyobrażam sobie, że dla entuzjastów jest pozycją nieocenioną. I właśnie im tę lekturę polecam.

Na koniec gniot. Przepraszam, jeśli kogoś swoją opinią urażę, bo wiem, że seria "Niezgodna" bije rekordy popularności, ale czas spędzony nad jej ostatnią częścią, "Wierną", uznaję niestety za stracony.

Jeden wybór może cię zmienić. Jeden wybór może cię zniszczyć.Jeden wybór pokaże, kim jesteś...

Altruizm (bezinteresowność), Nieustraszoność (odwaga), Erudycja (inteligencja), Prawość (uczciwość), Serdeczność (życzliwość) to pięć frakcji, na które podzielone było społeczeństwo zbudowane na ruinach Chicago. Każdy szesnastolatek przechodził test predyspozycji, a potem w krwawej ceremonii musiał wybrać frakcję. Ten, kto nie pasował do żadnej, zostawał uznany za bezfrakcyjnego i wykluczony. Ten, kto łączył cechy charakteru kilku frakcji, był NIEZGODNY i musiał być wyeliminowany... Ale to już przeszłość. Społeczeństwo frakcyjne, w które Tris tak wierzyła, legło w gruzach podzielone walką o władzę, naznaczone śmiercią i zdradą. Jednego tyrana zastąpił drugi. Miastem rządzą niepodzielnie bezfrakcyjni. Tris wie, że czas uciekać. Lecz jaki świat rozciąga się poza znanymi jej granicami? Może za murem będzie mogła zacząć z Tobiasem wszystko od nowa, bez trudnych kłamstw, podwójnej lojalności, bolesnych wspomnień? A może poza miastem nie ma żadnego świata Lecz nowa rzeczywistość jest jeszcze bardziej przerażająca. Nowe szokujące odkrycia zmieniają serca tych, których kocha. Raz jeszcze Tris musi dokonać niemożliwych wyborów - odwagi, wierności, poświęcenia i miłości. Bo tylko ona może przeszkodzić kolejnemu rozlewowi krwi.

W zasadzie podtrzymuję wszystko, co napisałam miesiąc temu po lekturze "Niezgodnej" i "Zbuntowanej" ---> KLIK, ostatniej części trylogii nie udało się wpłynąć na moją opinię. Nadal uważam, że to średniej klasy literatura dla bardzo młodego czytelnika, z mocno spłyconą fabułą i niedojrzale, schematycznie zbudowanymi postaciami. "Wierną" w moich oczach ratuje jedynie fakt, że autorka nie uległa pokusie zakończenia wszystkiego happy endem, tragizm finału wznosi całą tę historię na trochę wyższy poziom. Nieco wyższy. Nieznacznie ;))) Nie będę Was do lektury ani "Wiernej", ani całej tej trylogii namawiać, lepiej poczytać coś bardziej wartościowego. 

Jak widzicie, równowaga została zachowana. Trafiłam w maju zarówno na perły literatury, jak w przypadku "Piaskowej Góry" i "Chmurdalii", jak i na literacką tandetę, jak w przypadku "Wiernej". Zdradzę Wam jednak, że poziom tej ostatniej książki nie odstraszył mnie od tego gatunku i biorę się właśnie za kolejną dystopię, serię "Delirium", "Pandemonium" i "Requiem" Lauren Oliver. Mam nadzieję, że za miesiąc będę miała dla Was bardziej zachęcającą recenzję.

Tymczasem żegnam się z Wami i jak zwykle zachęcam do komentowania! Napiszcie, proszę, o swoich majowych lekturach, jestem ogromnie ciekawa, jakie książki towarzyszyły Wam w ostatnich tygodniach. Liczę też oczywiście na Wasze opinie odnośnie moich lektur, być może macie ochotę dodać coś do tego, co na ich temat napisałam. 

Buziaki,

Cammie.