Dla poszerzenia horyzontów ...

Oto dowód, że Kindle nie odciągnął mnie całkowicie i bezpowrotnie od tradycyjnych, drukowanych książek ;))) "Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości" Swietłany Aleksijewicz. Pamiętacie? To ta sama autorka, spod pióra której wyszedł także tytuł "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety", o którym pisałam Wam TUTAJ.

Seria "Reportaż" Wydawnictwa Czarne przyzwyczaiła nas, czytelników, do dobrego poziomu lektury, tak jest też i tym razem.

26 kwietnia 1986 roku o godzinie pierwszej minut dwadzieścia trzy pięćdziesiąt osiem sekund seria wybuchów obróciła w ruinę reaktor i czwarty blok energetyczny elektrowni atomowej w położonym niedaleko granicy białoruskiej Czarnobylu. Awaria czarnobylska była najpotężniejszą z katastrof technologicznych XX wieku.

Dwadzieścia lat później Swietłana Aleksijewicz wróciła do Czarnobyla. Rozmawiała z ludźmi, dla których ten dzień był końcem świata, którzy żyć nie powinni, ale przeżyli i żyją, bo żyć trzeba. A oni opowiedzieli jej o tym, co wydarzyło się wtedy, i o tym, co jest tam dziś. O ponad dwóch milionach Białorusinów, których zapomniano przesiedlić poza strefę skażoną, o dzieciach bez włosów, o zwierzętach o smutnych oczach, które zamieszkały w porzuconych domach, o dziwnych stworach, które pojawiły się w rzekach i lasach. I o tym, że mimo wszystko ludzie chcą być szczęśliwi. Podobnie jak w książce o radzieckich żołnierkach wybitna białoruska dziennikarka stawia nas wobec bezlitosnej prawdy. To książka o apokalipsie, która nastąpiła pewnej kwietniowej nocy tuż za naszą wschodnią granicą.

„Aleksijewicz jest mistrzynią w opisywaniu historii Związku Radzieckiego. Tym razem pisze nie tylko o Czarnobylu, ale także pasjonująco opowiada o ostatnich dekadach ZSRR. Historię układa z narracji ludzi, którzy w Czarnobylu toczyli śmiertelną walkę i mieli pozostać anonimowi. Aleksijewicz upomina się o nich i daje świadectwo o jednej z ostatnich wojen ZSRR: wojnie z atomem, nad którym radzieccy inżynierowie stracili kontrolę i który mógł zabić setki tysięcy ludzi w Europie”. Małgorzata Nocuń, redaktorka dwumiesięcznika „Nowa Europa Wschodnia”

„Przez kilkanaście lat znakomita reporterka Swietłana Aleksijewicz dokumentowała losy ludzi i zwierząt żyjących na ziemi skażonej po wybuchu elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Stworzyła do głębi wstrząsający obraz nie tylko samej tragedii (która najbardziej dotknęła Białoruś), lecz także istoty zwanej homo sovieticus: bezgranicznie oddanej państwu i lekceważącej siebie; bardziej przerażonej możliwą reakcją zwierzchnika niż promieniowaniem jądrowym; bezlitośnie wykorzystywanej przez moloch władzy i bezgranicznie wobec niej bezradnej. Jest to też książka o ogromnej miłości: miłości mężów i żon, ale też miłości człowieka do ziemi, na której się urodził. Ta książka to mistrzowsko skonstruowany pomnik ofiarom Czarnobyla; pomnik, przed którym powinien pokłonić się każdy z nas”. Krystyna Kurczab-Redlich

Autorka, oddając głos świadkom, wysłuchując ich dramatycznych historii, pokazała katastrofę w Czarnobylu taką, jaką była. Niebezpieczną i potworną. Tym potworniejszą, że początkowo bagatelizowaną, której zasięg i potencjalne skutki utrzymywane były w tajemnicy. Dotknęła samego sedna, docierając do ludzi, dla których wybuch nie był tematem z gazet czy telewizji, o treściach w tamtych czasach i tak przecież "jedynie słusznych", ale osobistym doświadczeniem. Najczęściej doświadczeniem straty, strachu, choroby i śmierci ...  

Abstrahując od tematu, ta książka to klasyka warsztatu reporterskiego. Prawie 300 stron tekstu i ani cienia autorki, jej poglądów, jej ocen. Tylko obiektywna rzeczywistość, realia, w których lepiej było nie dociekać, nie pytać, bezkrytycznie ufać sowieckiej władzy. A potem płacić za tę ufność, słono płacić.

Książka wzruszająca, wstrząsająca, zadziwiająca. Pełna fragmentów wymagających mocnych nerwów. Na pewno nie do czytania w biegu, na pewno nie dla zabicia czasu, na pewno nie dla rozrywki. Ale polecam. Dla poszerzenia horyzontów.